Binnen bedrijven is er nog nooit zoveel gesproken over zingeving en betrokkenheid. Het staat bovenaan de agenda van elke organisatie. Paradoxaal genoeg hebben we nog nooit zoveel vertrekkers, burn-outs, langdurige ziekten en zingevingsvragen gezien. Talent drukt de agenda, tot groot verdriet van bedrijven. De COVID-crisis heeft de projectie van bedrijven naar de 21e eeuw versneld en nieuwe mogelijkheden geopend.
De wetenschap van Human Resources
Gedurende de hele 20e eeuw, gedreven door de ambitie van groei en prestatie, creëerden bedrijven Human Resources. Een ingenieus systeem in een cultuur van proces en rendement. Wij voeren controle-, benchmark-, organisatie- en prestatiebeheerpraktijken in om het personeel van de onderneming te beheren. De woorden objectiviteit, rollen en competenties zijn koning in het HR koninkrijk.
De cultus van het rationele
Wij hebben een persona van de werknemer in het bedrijf gecreëerd: rationeel, individualistisch, in perfecte controle over zijn of haar omgeving. Wij hebben onze organisaties bevolkt met middelen, wij hebben bestuursbeginselen ingevoerd die gebaseerd zijn op controle. We hebben prestaties beschouwd als een doel op zich, en zelfs als een waarde, waarbij we vergeten dat prestaties slechts het gevolg zijn van een manier van werken. In het SMART-tijdperk (1) hebben we ons gebaseerd op KPI’s om individuele prestaties te maximaliseren, waarbij we ons soms afvragen of de individuele prestaties en de collectieve prestaties van de organisatie niet met elkaar stroken.
Onze organisaties moeten plaatsen zijn die vrij zijn van elke emotie of nauwe relatie die schadelijk is voor het goede professionalisme dat vereist is in het succesvolle bedrijf van de 20e eeuw.
Wij zien emotie in bedrijven vaak als een zwakte. Genegenheid wordt met wantrouwen en verdenking bekeken. We vergeten dat het onze emotionele en relationele kracht is die ons gezamenlijk in staat stelt ver te gaan.
Een verschuiving van prioriteiten
Sommige bedrijven zijn verbaasd geconfronteerd te zijn met een veranderende wereld. Meer kwetsbaar, ze worden zich geleidelijk bewust van de krachten die aan het werk zijn en proberen nieuwe strategieën uit: luisteren naar wat er gaande is, zich snel aanpassen. We moeten onze spontaniteit van aanpassing opnieuw trainen.
Agiliteit, de nieuwe religie, is veel meer dan een “buzzword”. Het verwijst naar onze menselijke aard, onze waarden, ons vermogen tot aanpassing…
Mevrouw COVID heeft ons geprojecteerd in de realiteit van de 21e eeuwse onderneming. Paradoxaal genoeg heeft onze sociale distantie de mens weer centraal gesteld, als emotioneel en relationeel wezen, als lid van een collectief dat gedreven wordt door een gemeenschappelijk project.
Begrippen als agiliteit, betekenis, welzijn en teamwerk schudden de bedrijfsagenda op. Tot hun groot ongenoegen, omdat ze in de rug worden geduwd en zich afvragen welke recepten ze moeten gebruiken. Ook als er verandering is gekomen, komen de middelen niet aan de deur en is het talent terughoudend. Hoe kunnen we de ambitie om te groeien verzoenen met deze nieuwe prioriteiten van de werknemers?
Dit is vervelend in een tijd waarin de “vaardigheden” schaars worden en talent zijn wet oplegt! Vervelend wanneer deze uitgesproken behoeften de fundamenten waarop het systeem van onze bedrijven is gebaseerd in twijfel trekken.
Naar een nieuw evenwicht van de krachten
Vroegere zwakheden, emoties en relaties binnen bedrijven worden omgezet in kracht, het collectief krijgt voorrang op individuele ego’s, rationaliteit maakt plaats voor gevoeligheid, finesse en intuïtie. We durven dit ideaal van professionaliteit, deze roadmap die ons naar eeuwige groei leidt, in vraag te stellen.
Het evenwicht tussen de woorden Human en Resource, lange tijd gericht op het woord Resource, verschuift langzaam naar het woord Human.
Alle fundamentele processen van de onderneming worden door elkaar geschud: planning, doelstellingen, prestaties, engagement, bestuur, enz.
